اگر شما نیز از جمله افرادی هستید که مدام در حال عکاسی و فیلم برداری با دوربین و یا موبایل خود هستید، مطمئنا شگفت زده خواهید شد که بدانید راه کارهای جالبی وجود دارند که کیفیت کارتان را افزایش خواهند داد. افرادی که به این حرفه علاقه مند هستند و کلا هر شخصی که شغلش فیلمبرداری ، ساخت تیزر تبلیغاتی ، ساخت فیلم صنعتی و یا ساخت فیلم مستند است، باید قبل از هر چیزی، ترفند ها و اصول مهم این کار را یاد بگیرد. یکی از ترفند های مهم، انواع نما و قاب بندی در فیلم برداری حرفه ای است.
فیلم برداری می تواند بهترین صحنه ها را ثبت کند که انواع نماها را شناخته و بتواند به خوبی قاب بندی را انجام دهد. بر همین اساس ما نیز در این مقاله قصد داریم به شرح کامل انواع نما و قاب بندی در فیلم برداری حرفه ای بپردازیم. ابتدا قبل از هر چیز تعریف نما را توضیح می دهیم.
تعریف نما در فیلمسازی
نما در واقع کوچکترین بخش یک فیلم بوده و عبارت است از قسمتی از فیلم که در آن، بدون اینکه دوربین خاموش شود، بتواند یک برداشت و ثبت فیلم پی در پی و مستمر داشته باشد؛ هر چند نمی توانیم نما را به صورت کلی مساوی با برداشت و ثبت فیلم بدانیم. برای اینکه هر برداشتی از یک فیلم ممکن است دچار ویرایش و تغییر شود و دقیقا همان چیزی نباشد که در نهایت کار نشان داده خواهد شد.
یکی از مهم ترین موضوعات در آموزش فیلمبرداری، آشنایی با همین نماهای دوربین و قاب بندی آن است. این قضیه برای تمام افراد مانند نویسنده ها و تهیه کنندگان، کارگردانان و همچنین فیلم برداران ضروری است تا بتوانند با عناصر چشمی یک تصویر، مخصوصا ابعاد سوژه ها که در داخل یک قاب قرار دارند، ارتباط پیدا کنند.
قاب بندی سینمایی چیست؟
یکی از اصول زیبا شناسی بصری، قاب بندی سینمایی یا همان کمپوزیسیون است که به شدت دارای اهمیت هست. بسیاری از فیلم سازان مشهور جهان مانند یانچو، چایکوفسکی و غیره، از قاب بندی های فوق العاده‌ای استفاده نموده اند که حتی تحلیل هایی نیز در مورد آن ها ثبت شده است. با استفاده از قالب بندی، شما قادر خواهید بود که بر روی یک شخصیت اصلی در فیلم زوم کنید تا واکنش های شخصی که فیلم را می بیند را به خوبی مشاهده کرده یا بیننده را به سمت عقب هدایت کند تا صحنه را از دور تماشا نماید.
به منظور تهیه یک فیلم عالی و جذاب، استفاده از قاب بندی و ترکیب بندی بسیار مهم و ضروری است. نکته مهم این است که باید بین عمق میدان و مخصوصا عناصر متعدد موجود در یک قاب، تعادل ایجاد شود تا بتوانید یک داستان هیجان انگیز و جذاب خلق کنید. موضوعی که تأثیر زیادی بر مخاطب می‌گذارد، اطلاع از چگونگی قاب بندی خاص، متناسب با شرایط مختلف است. این عمل باعث می شود تا مخاطب تحت تأثیر قرار گرفته و برای مدت زمان زیادی بر روی فیلم تمرکز کند.
ترکیب بندی در ویدئو
اشاره اصلی ترکیب بندی، در حقیقت به نحوه چیدمان عناصر در داخل یک قاب یا چهارچوب است. به این صورت که با این عمل، کمک فراوانی به انتقال پیام به مخاطب و تماشاگر می شود. تصمیمی که کارگردان در مورد ترکیب بندی می گیرد، وابسته به حسی است که قصد دارد در بینندگان و تماشاگران آن فیلم ایجاد کند. به وسیله عناصر ترکیب بندی در یک فیلم، می توان بدون نیاز به گفتن هیچ چیزی، معنای عمیقی را که در داخل فیلم در جریان است، به بیننده و مخاطب انتقال داد.
خطوط راهنما، تقارن و تعادل
خطوط راهنما، در حقیقت خطوطی هستند که با استفاده از آن ها در ترکیب بندی، مخاطب را به قسمتی که باید نگاه کند، هدایت می نماید. علاوه بر آن، کمک شایانی در چگونگی تفسیر تصاویر توسط مخاطبان می گذارد. تأثیری که تقارن برای مغز انسان دارد، ایجاد تعادل و آرامش است. علاوه بر آن منجر به انتقال حس زیبایی و کمال نیز است. یکی از راه هایی که سبب تمرکز بیشتر بر روی سوژه می شود، ایجاد یک نقطه کانونی و سپس قرار دادن سوژه در داخل وسط کادر است.
عمق میدان در قاب بندی
یکی دیگر از موضوعات مهم در مورد انواع نما و قاب بندی در فیلم برداری حرفه ای، عمق میدان است. عمق میدان در حقیقت عاملی است که دنیای شخصیت را نمایان می کند و سبب ایجاد یک معنا و مفهوم هیجان انگیز در ترکیب بندی و قالب بندی تصاویر شما می شود. عمق میدان در تصویر شما، اندازه قسمتی را مشخص می کند که در آن اشیا به صورت کاملا دقیق مشاهده می شوند. این منطقه مذکور میدان گفته می شود و به اندازه این منطقه عمق میدان می گویند.
پس در صورت کلی، عمق میدان منطقه ای از وضوح تصویر شما است. عمق میدان شما عمیق‌تر خواهد شد، هر چقدر که بر روی منطقه مذکور اشیای بیشتری قرار گرفته و طولانی تر شود. اگر اشیای کمتری قرار گرفته باشد، عمق میدان شما کمتر می شود. از جمله راه های ساده برای دستیابی به این تنظیمات، استفاده از خود دیافراگم لنز دوربین است. نحوه ترکیب بندی در حوزه های مختلف دارای قوانین و ویژگی های مخصوص خودش است.
قانون یک سوم در قاب بندی ویدئو
یکی از رایج ترین تکنیک ها در عکاسی و فیلم برداری، استفاده از قانون ترکیب بندی است. شما با کمک قانون یک سوم قادر خواهید بود بر روی نقاط مورد علاقه خود تمرکز نموده و سوژه مورد نظر را در هر یک از نقاط متقاطع دلخواه ثبت کنید. این نحوه ترکیب بندی برای چشم مخاطب جذاب است و یک راه آسان به منظور تغییر مکان شخصیت ها محسوب می شود.
معرفی قاب بندی سینمایی
راه های متعددی در دنیای فیلم سازی وجود دارد که با کمک آن‌ها می توان سوژه را قاب بندی کرد. قاب بندی را به صورت کلی به سه دسته تقسیم می‌کنند که عبارتند از بلند، متوسط و بسته. به عنوان مثال لانگ شات، سوژه اصلی را از قسمت دور نشان می دهد و بیشتر بر مکان آن تاکید می کند. تمرکز شات بسته، بیشتر بر روی جزئیات و احساسات سوژه مورد نظر است. شات متوسط، حد واسطی بین دو قاب قبلی است و بر روی خود سوژه تاکید دارد. ولی بعضی از قسمت های اطراف و حاشیه را نیز شامل می شود.
این نکته را در نظر داشته باشید که انتخاب یک لنز مناسب و همچنین تنظیم فاصله دوربین از صحنه، کاملا وابسته به نظر عکاس یا کارگردان فیلم است.
انواع نما
انواع نما که در این مقاله به آن ها خواهیم پرداخت عبارت اند از:
- اکستریم لانگ شات (Extreme Long Shot)
- لانگ شات (Long Shot)
- فول شات (Full Shot)
- مدیوم لانگ شات (Medium Long Shot)
- کابوی شات (Cowboy Shot)
- مدیوم شات (Medium Shot)
- مدیوم کلوز آپ (Medium Close-Up)
- کلوز آپ (Close-Up)
- چوکر (Choker)
- اکستریم کلوز اپ (Extreme Close Up)
در ادامه با ما همراه باشید تا تک تک این نماها را با هم بررسی کنیم. بدیهی است که در هر ویدیو بر اساس سناریو و دیگر عوامل موثر، می توان از چند نما استفاده نمود.
-
اکستریم لانگ شات (Extreme Long Shot)
نام دیگر اکستریم لانگ شات، نمای فوق باز است که به منظور نشان دادن سوژه مورد نظر از یک مکان یا فاصله دور یا همچنین از جایی که اتفاقی صورت می گیرد، است. این نوع از نما که کاربرد زیادی نیز دارد، برای نشان دادن یک صحنه از لحاظ زمان و مکان مهم است. همچنین اکستریم لانگ شات سبب ایجاد یک رابطه احساسی و جذاب عناصر داخل آن محیط می شود.
-
لانگ شات (Long Shot)
نمای لانگ شات سوژه مورد نظر را از بخش بالا به پایین به نمایش می گذارد. مثلا برای یک انسان، این نما از سر تا پای شخص را پوشش می دهد. ولی نمی تواند کل کادر را پر کند. نمای لانگ شات نسبت به مورد قبلی یا همان نمای اکستریم لانگ شات، دارای تمرکز بیشتری بر روی سوژه مورد نظر است.
-
فول شات (Full Shot)
نمای فول شات همانند مورد قبلی از قسمت سر تا نوک پا را پوشش می دهد و بر خلاف آن توانایی پر کردن کادر توسط سوژه را نیز دارد. بیشترین تمرکز در نمای فول شات بر روی عمل، حرکت و جنبش است و کمتر به وضعیت احساسی سوژه مورد نظر توجه می شود.
-
مدیوم لانگ شات (Medium Long Shot)
نمای مدیوم لانگ شات، بین فول شات و مدیوم شات است و در عامیانه به آن نمای سه چهارم نیز می گویند. سوژه را از قسمت زانو به بالا به نمایش می گذارد.
-
کابوی شات (Cowboy Shot)
کابوی شات نام خود را از فیلم های وسترن مربوط به سال های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ بر گرفته است. در نمای کابوی شات، سوژه مورد نظر از قسمت وسط ران به بالا نشان داده می شود.
-
مدیوم شات (Medium Shot)
یکی از پر طرفدار ترین و رایج ترین نماها در دنیای فیلم سازی، نمای مدیوم شات است. این نما سوژه مورد نظر را معمولا از قسمت کمر به بالا مورد نمایش قرار می دهد و البته که تمرکز بسیار زیادی بر جزئیات مربوط به سوژه دارد.
-
مدیوم کلوز آپ (Medium Close-Up)
نمایی که بین مدیوم شات و کلوز آپ قرار می گیرد، مدیوم کلوز آپ است. عموما در این نما، سوژه را از قسمت قفسه سینه و یا همچنین شانه به بالا تر نشان می دهند.
-
کلوز آپ (Close-Up)
در نمای کلوز آپ، قسمت سر، صورت (چهره) شخصیت به نمایش گذاشته می شود. در حقیقت هدف اصلی که این نماد دارد، نمایش احساس اصلی و واکنش های سوژه است.
-
چوکر (Choker)
نوعی از نما ها که سوژه اصلی را از قسمت بالای ابرو تا بخش زیر دهان نشان می دهد، نمای چوکر است. این نما، جزئی از نمای کلوز آپ به حساب می آید.
-
اکستریم کلوز اپ (Extreme Close Up)
نمای اکستریم کلوز آپ تمرکز بیشتری بر جزئیات کوچک مثلا چشم ها، بینی یا دهان دارد. ناگفته نماند که نمای نزدیک از چشم ها را با عنوان دیگری به نام نمای ایتالیایی می شناسند که آن نیز بر گرفته از یک فیلم مربوط به این کشور است.
معرفی قاب بندی سینمایی بر اساس محل قرارگیری دوربین
در این قسمت به بررسی قاب بندی های سینمایی زیر خواهیم پرداخت:
- نماهای هم سطح چشم (Eye Level)
- نما از بالا (High Angle)
- نما از پایین (Low Angle)
- نمای شیب دار (Dutch Angle/Tilt)
- نمای روی شانه (Over-the-Shoulder Shot)
- نمای چشم پرنده (Bird’s-Eye View)
-
نماهای هم سطح چشم (Eye Level)
در نما های هم سطح چشم، تقریبا دوربین در سطح تعادل چشم انسان قرار می گیرد و اثری که بر روی مخاطب می گذارد، خنثی است.
-
نما از بالا (High Angle)
در نما از بالا، همان طور که از نامش مشخص است، سوژه مورد نظر از نمای بالا فیلم برداری می شود و شخص در این حالت به عنوان فردی آسیب پذیر و ترسیده به نمایش گذاشته می شود.
-
نما از پایین (Low Angle)
در این نما، از سوژه مورد نظر، از قسمت پایین و سطح زیر چشم فیلم برداری می شود و در این حالت، سوژه را فردی قدرتمند، قهرمان و شاید ترسناک جلوه می دهند.
-
نمای شیب دار (Dutch Angle/Tilt)
در نمای نمای شیب دار، دوربین در یک زاویه قرار می گیرد که با خط افق تراز نبوده و در تعادل نیست. این نما به منظور نشان دادن یک حالت آشفته ذهنی و روانی و همچنین یک حالت ناراحت کننده به کار برده می شود.
-
نمای روی شانه (Over-the-Shoulder Shot)
یکی از محبوب ترین نما ها در فیلم برداری، نمای روی شانه است که در آن، سوژه در پشت شانه یک فرد دیگر نشان داده می شود. در نمای مذکور، قسمت شانه، گردن و پشت سر کسی که بخش پشتی بدنش به سمت دوربین است، مشاهده می شود. غالبا از این نما به منظور نشان دادن مکالمه و صحبت بین دو نفر استفاده می گردد.
-
نمای چشم پرنده (Bird’s-Eye View)
نمای چشم پرنده از زاویه بالا و همچنین از فاصله های دور فیلم برداری می شود. از جمله نماهایی است که دارای دید وسیع بوده و به مخاطب، جهت حرکت سوژه و عناصر را نشان می دهد.
جمع بندی
در این مطلب سعی نمودیم اطلاعاتی جامع ولی مفید در رابطه با انواع نما و قاب بندی در فیلم برداری حرفه ای، توضیحاتی ارائه دهیم. شما چه قصد ساخت یک فیلم جدید را دارید و چه بخواهید یک ویدئو کوتاه برای پخش از شبکه اجتماعی خود ضبط کنید. باید به نما و قاب بندی ویژه و منحصر به فرد محیط، توجه کنید. با این عمل راحت تر می توانید مفهوم و ایده ای که در ذهن دارید را به مخاطب خود منتقل کنید.
پس قبل از تعیین هر ویژگی برای عکس یا ویدئو خود، سناریو مربوط به آن را بررسی کرده و مطابق با قصدی که از گرفتن آن فیلم دارید، یکی از نماها و قاب بندی های اشاره شده در این مقاله را انتخاب و اعمال کنید. مطمئن باشید تأثیری که این نما ها و قاب بندی ها بر روی فیلم شما می گذارند، به مراتب کیفیت کارتان را بهتر و جذاب تر خواهد کرد. در پایان امیدواریم که شما عزیزان از این مطلب نهایت استفاده را برده باشید.
این مقاله توسط استودیو فیلمسازی کاتشو تهیه شده است. برخی از تخصص ها و مهارت های استودیو فیلمسازی کاتشو عبارت اند از :
بدون دیدگاه