تحلیل و نقد و بررسی فیلم هتل بمبئی Hotel Mumbai

مواردی که در فیلم هتل بمبئی مورد بررسی قرار می دهیم :

• اطلاعات و خلاصه داستان فیلم
• عوامل سازنده و بازی بازیگران فیلم
• تحلیل روایت تکنیکال فیلم
• بررسی جنبه سیاسی حاکم بر فیلم
• هیزم آتش جنگ میان هند و مسلمانان
• واکاوی و نمادشناسی فیلم هتل بمبئی
• مساله اموزش ، تروریست و جهالت
• مشاهده تریلر فیلم Hotel Mumbai 2018 (در انتهای مقاله)

---

خلاصه فیلم هتل بمبئی

در یکی از روز های عادی بمبئی ، ثروتمندترین شهر کشور هندوستان ، یک گروه تروریستی با هدایت و رهبری فردی از پاکستان اقدام به انجام عملیات خرابکارانه در چند ناحیه و اماکن شهر می کنند. یکی از سوژه های این عملیات ، هتلی بین المللی به نام تاج می باشد که در طی حمله ی تروریستی به این هتل شاهد تلاش و تقلا مسافران برای نجات جان خود و فداکاری خدمه برای حفظ جان مسافران می باشیم.

این داستان واقعی حمله‌ی تروریستی به هتل تاج بمبئی در سال 2008 به وقوع پیوست. فیلم برای سال 2018 و محصول مشترک آمریکا و هندوستان می باشد و زبان فیلم کاملا انگلیسی می باشد. از ویژگی های این فیلم به واقعی بودن داستان و حضور بازیگر ایرانی ، نازنین بنیادی (در نقش زهرا کاشانی) که از جمله موارد چشمگیر برای مخاطب ایرانی است ، می توان اشاره کرد .

آنتونی ماراس کارگردان و نویسنده اثر در کنار پرداخت به حوادث شور انگیز داخل فیلم سعی بر جلو بردن بار درام فیلم را به روشی تاثیر گذار در میزانسن و نحوه ی قاب بندی هایش داشته است. روایت فیلم به شکلی می باشد که قصد دارد هم جنبه‌های ناراحت‌کننده و هم احساساتی حمله تروریستی هند را به تصویر کشیده و مخاطب را تحت تاثیر این وقایع قرار بدهد. واقعه ‌ای که چهار روز طول کشید و صد و شصت و چهار کشته و صدها زخمی از خود به جا گذاشت!

تحلیل تکنیکال فیلم هتل بمبئی – عوامل سازنده و بازی بازیگران

برای ساخت فیلم صنعتی و تجاری موفق آن هم در فیلم های اینچنینی، انتخاب بازیگر و عوامل از همان مرحله پیش تولید ، جزو مهمترین مسائل می باشد. برای هر کدام از ما تا به حال ممکنه است پیش امده باشد که یک فیلم را صرفا به دلیل حضور یک بازیگر یا کارگردانی که دوستش داریم، ببینیم و در انتها راضی یا ناراضی پرونده آن را ببندیم .

ولی در هتل بمبئی مساله کمی فرق دارد، استفاده از بازیگران مطرح با وسعت جغرافیایی متفاوت ، یک حرکت هوشمندانه از سمت سازندگان اثر می باشد که تاثیر آن از همان ابتدا در ساخت تیزر تبلیغاتی فیلم و نمایش آن قابل مشاهده بود.

بازی‌های برجسته‌ بازیگران نام آشنا و غیر آشنا، توانسته است از این اثر یک فیلم تاثیر گذار و باور پذیر بسازد، آن هم در صنعت سینما و کشوری با حالو هوای هندوستان که همواره به غلظت اغراق اکشن و درام شناخته می شوند.

نکته مثبت اینجاست که در بازی ها به‌جای اغراق واکشن‌های اضافه، دوربین کارگردان سعی می کند تا به آرامی با قربانیان این حادثه تروریستی همدردی کند. فیلم توانسته است به خوبی نشون دهد که افراد از طبقه‌های مختلف اجتماعی سعی در نجات یکدیگر دارند. می توان با چشم پوشی بر نقص های اثر ، فیلم هتل بمبئی را مجموعه‌ای از شجاعت، فداکاری، صداقت، ترس و مرگ دانست.

نکاتی درباره فیلم هتل بمبئی – تحلیل Hotel Mumbai

اگر دوربین را راوی اول قصه در نظر بگیریم ، در طول این فیلم ما با هیچ یک از کارکتر ها تماما همراه نمی شویم. نکته جالب اینجاست که با حضور بازیگران مطرحی که در فیلم نقش آفرینی کردند ، فیلم هیچ نقش اولی را نمی تواند برای خود تعریف کند. شروع دوربین آنتوان ماراس در ابتدا با چند جوان به روی یک قایق معلق در آب همراه می شود که چندی بعد متوجه می شویم مساله اصلی رقم خوردن این قصه می باشند.

قاب بندی سکانس مُعرفی خدمتکار هتل ، آرجون (با نقش آفرینی دِو پاتل) و جاماندن دوربین بر لنگه کفشی که از کیف بر روی زمین می افتد، همگی نشان دهنده روایت یک قصه چند منظوره می باشد. در اواسط فیلم متوجه همین مکس بر روی لنگه کفش در ابتدای فیلم می شویم که مسبب زنده ماندن آرجوی می شود.

آنتوان ماراس اولین صحنه ی حمله تروریستی فیلمش را با تصویری از دو پسر جوان که اسلحه به دست در دستشویی عمومی خط راه آهن هستند شروع می کند. در ادامه دوربین بر روی پیر مرد فقیری که در توالت عمومی در حال شمردن پول هست می ایستد و ناگهان صدای تیراندازی ممتد و فریاد مردم از بیرون شنیده می شود و البته اتمام سریع این صحنه و نشان دادن صحنه ای دیگر از هتل بمبی در آرامش را داریم.

طرز چیدمان همین دو سکانس در تدوین خلاقانه بود چرا که قبل از اینکه ما بفهمیم “تروریست حمله می کند” می بینیم که آنها فقط پسر های کم سنی هستند که ‌بدون هیچ اضطرابی اسلحه به دست دارند.

بررسی جنبه سیاسی فیلم هتل بمبئی

بی شک این فیلم را می توان جزو آثار سینمایی سیاسی سال 2018 برشمرد که با استناد به یک حادثه تروریستی در سال 2008 قصد تخریب چهره ی مسلمانان و آموزش طغیان مردم هندی علیه مسلمان هموطن خود را دارد. بسیاری معتقدند نویسنده با خلق روایتی بدون پیچیدگی خاص و قرارندادن یک قهرمان کنشگر در داستان، تلاش کرده تا تمام حواس و تمرکز مخاطب را بر روی دیدن جنایات و فعالیت های تروریست های مسلمانان معطوف کند و به این صورت روایت خود را در خدمت هدف اصلی فیلم قرار داده باشد.

واکاوی و نمادشناسی فیلم هتل بمبئی

در فیلم «هتل تاج» نماد «جهان» است. به همین خاطر از تمام نقاط دنیا افرادی در این هتل جمع شده اند از جمله : ایران (زهرا،) آمریکا (دیوید همسر زهرا) هند (آرجوی دربان هتل) روسیه (واسیلی) و آسیای شرقی و … فیلم در برخی از نقاط به این نکته طعنه می زند که :«در این جهان تنها چیزی که می تواند آرامش مردم دنیا را بر هم بریزد ، مسمانان هستند.»

در عین حال «هتل تاج» با معماری هندی را می توان نماد کشور هندوستان دانست کشوری که مانند افراد داخل هتل دارای تنوع زیاد قومیتی و مذهبی می باشند. با در نظر گرفتن این نماد نیز پیام فیلم برای هندی ها را می توان اینگونه تفسیر کرد: « مسلمانان ساکن هند و پاکستان ( رهبر گروه تروریستی شخصی در پاکستان) دشمنان مردم هند هستند.»

نکته ی حائز اهمیت در فیلم این است که مسلمانان عامل خطر برای مردم دنیا معرفی می شوند و نه تروریست ها. در واقع ،  در نقاط حساسی از فیلم کلمه ی مسلمان را مترادف تروریست قرار می دهند و طراحی پوستر تبلیغاتی فیلم نیز به نحوی این گزاره را تایید می کند: در پوستر تصویر تفنگ تروریست ها که در امتداد یک سایه می باشد قرار داد و وسط دو اسلحه شاهد تشکیل شکل گنبدی طلایی رنگ با معماری اسلامی می باشیم. به عبارت دیگر در پوستر منشا ایدئولوژیک تروریست ها دین اسلام معرفی می شود.

رمزگشایی فیلم هتل بمبئی

در فیلم نیز این گزاره را می توان از چند طریق به استنباط رساند: اول اینکه در فیلم هیچ نشانی از مسلمان غیر تروریست نبود! حتی در هتلی که از همه ی نقاط دنیا و از همه ی ادیان حضور داشتند شاهد یک مسلمان نیستیم اینکار با گزینشگری صورت گرفته چرا که در حالت عادی حداقل باید زهرا ایرانی مسلمان باشد چون اکثر ایرانیان مسلمان هستند و احتمال غیر مسلمان بودن یک ایرانی زیر یک هزارم درصد است. به این ترتیب می توان گفت فیلمساز قصد نمایش مسلمان واقعی را نداشت تا همه آنان را با هویت تروریستی تعریف بکند.

و دوم زمانی که تروریست زخمی با پدرش تماس می گیرد متوجه می شویم خانواده ی این جوانان تروریست هم از فعالیت های فرزندشان با خبرند و از آنها حمایت می کنند. در ذهن مخاطب فرقی بین تروریستی که در حال انجام عملیات است با مسلمانان که از خانه حامیان فرندشان هستند، نیست. سوم و از همه مهمتر زمانی که زهرا تظاهر به مسلمان بودن می کند، تروریست ها وی را از خود دانسته و از کشتن آن صرف نظر می کنند.

نمادشناسی فیلم هتل بمبئی

یکی از نمادهای دیگر فیلم ارائه ی تحلیل سیاسی به مخاطب است. زهرای ایرانی (زن نماد سرزمین است) به عقد یک فرد آمریکایی در آمده و حاصل ارتباط قبل از ازدواج رسمی آنان یک فرزند پسر بوده است. زمانی که دیوید آمریکایی بخاطر فرزندشان از پیش زهرا می رود، شخصیت روسیه ای حافظ و مراقب زهرا می شود اما زهرا که به دیوید متعلق است، طی اتفاقاتی دوباره به پیش همسرش برگردانده می شود.

در انتها هم شخصیت آمریکایی و هم روسی به دست تروریست مسلمان کشه می شوند و تنها زهرا که تظاهر به مسلمان بودن می کند زنده می ماند.«در قاب زیر کشته شدن تمام ملیت ها به دست مسلمانان را می بینیم و تنها کسی که زنده می ماند زهرای به ظاهر مسلمان شده است.»

نیروی امنیتی ، نماد حاکمیت در فیلم هتل بمبئی

نمایش نیروی پلیس به عنوان نماینده ی دولت در حادثه: پلیس کنشگر نیست ولی ضعیف و ناتوان هم نشان داده نمی شود، سازندگان در واقع پلیس هند را اینگونه روایت می کنند؛ افرادی فداکار و شجاع که در صورت حضور در صحنه تنها به فکر خدمت و کمک به مردم می باشند.

در فیلم دوبار شاهد حضور پررنگ پلیس و نیروهای امنیتی هند هستیم؛ اولین بار زمانی که تعدادی پلیس شجاع و فداکار بخاطر حفظ جان مردم ریسک کرده و به داخل هتل می روند و در انتهای داستان که مخاطب موضع خود را علیه تروریست ها تعیین کرده، با حضور و تمام کردن کار تروریست ها قدرت خود را نیز نشان می دهد.

فیلم با توجیه در حال اعزام بودن نیروهای ویژه، آنان را از اتهام به ناتوان بودن در داستان واقعی حادثه تبرئه می کند و در عین حال با قرار ندادن آنان در صحنه ی حوادث وظیفه ی حل مشکل را به گردن خود مردم داخل هتل می اندازد و به این صورت قهرمان و ضدقهرمان را نیز تا انتهای داستان که ارتش ورود می کند، به افراد داخل هتل محدود می کند.

اگر نیروهای امنیتی را نماد حاکمیت بحساب بیاوریم، فیلم موضع گیری حاکمیت هند در قبال مسلمانان را آشکار نمی کند و با بسط دادن مفهوم تروریست به تمام مسلمانان، بعد از برگزاری محاکمه ی مسلمانان در ذهن مخاطب، انتهای داستان موضع حاکمیت هند را همسو با منافع مردم هند جلوه داده و اقدام به کشتن مسلمانان (حالا مترادف اسم تروریست شده است) می کنند.

هیزم آتش جنگ میان هند و مسلمانان

پوشیده نیست که فیلم هتل بمبئی در کنار خوش ساخت بودن و تاثیر گذاریش ، در خدمت سیاست های جدید هند علیه مسلمانان می باشد: با توجه به پیام فیلم می توان گفت؛ این فیلم با هدف آماده سازی افکار عمومی هند و زمینه سازی برای اعمال سیاست هایی علیه مسلمانان هند ساخته شده است. نخست وزیری نارندرا مودی و لابی سنگین وی با صهیونیست ها موجب اعمال سیاست های مدنظر نظام سلطه جهانی در هند شده است.

تاثیر منحصر به فرد سینما بر روحیات آدمی و برانگیختن حس خشم مخاطب در طول تماشای فیلم سینمایی هتل بمبئی ، با تروریست و خطرناک نشان دادن مسلمانان اقدام به ایجاد گسل بین مردم مسلمان هند و باقی ساکنین هند می کند.

در واقع از حداقل تاثیرات این فیلم می توان به هموار کردن مسیر برای «تصویب قانون جدید اعطای شهروندی و طرح ( NRCطرح ثبت نام ملی شهروندان)»در هند که طرحی علیه مسلمانان هندی است و همینطور زمینه ساز حمله ی هندوهای افراطی هند به مسلمانان، بعد از دیدار نارندرا مودی و رئیس جمهور آمریکا(ترامپ) اشاره کرد.

بررسی دو سکانس تاثیرگذار فیلم هتل بمبئی

سکانس اول : دیالوگی بین آرجون و پیرزن انگلیسی

دیالوگی مابین آرجون و پیرزن انگلیسی در بحبوحه حمله تروریستها به هتل را داریم. وقتی آرجون متوجه ترس بی مورد پیرزن از ظاهر خود می شود به سمتش می رود و چند عکس از خانواده خود به او نشان می دهد. تلاش آرجون در این سکانس برای اثبات اینکه او نیز یک انسان است بسیار تاثیر گذار واقع می شود.

از اولین سکانس معرفی نقش آرجون ما او را جلوی تکه آینه کوچک خانه اش داریم که با حالت دادن به ریش و سیبیلش آن هم از سر شور و غرور متوجه تعصب و اهمیت او به ارزش هایش به عنوان یک سیک می شویم. آرجوی در ادامه مکالمه خود با پیر زن انگلیسی از سیک بودن خود می گوید، از تقدس عمامه ای که بر سر دارد و سمبلی برای افتخار و شجاعت او که در طی فیلم بارها و بارها به معرض نمایش در می آید.

از نقطه نظر انسانی در این سکانس هر انسانی تحت تاثیر این حقیقت قرار می گیرد که ای کاش با هر رنگ و نژاد و عقیده ای می توانستیم به راحتی و در آرامش در کنار هم زندگی کنیم. از ابتدا قرار بود دین وسیله ای برای نجات آدمها باشد. قرار بود اسلام ، مسیحیت و یهود با خودش برابری و برادری بیاورد. قرار بود یک صد و بیست و چهار هزار پیامبر رسالتشان، تبدیل زمین به جایی بهتر باشد.

قرار بود اسم‌ خداوند را در هنگام زندگی بخشیدن و ایثار، دستگیری و مهربانی تکرار کنیم، اما حالا نام خدا اسم رمز عملیات هایی است که در آن انسان های بیگناه را سلاخی می کنند. اینگونه دین و اعتقاد را می توان به مخوف ترین ابزار بشری برای شست و شوی مغزها تبدیل کرد. ابزار پیچیده ای که قادر است به دیکتاتور ها نقش پدر معنوی را تفویض کند.

سکانس دوم : صحبت عمران یکی از تروریست ها با خانواده خود

همان سکانس صحبت عمران یکی از تروریست ها با خانواده خود در پشت تلفن: در واقع در این سکانس دوربین سریعِ فیلم دیگر به سرعت از مکانی به مکان دیگر منتقل نمی شود، دوربین اینبار لحظه ای بر روی جوان متعصب داستان ثابت می ماند. وقتی به او نزدیکتر می شویم ، نام او را میفهمیم و سپس بغض تریکیده آنرا مشاده می کنیم.

این جوان همان جوان ساده ایست که اواسط حمله به هتل در صحنه درگیری کنار آسانسور توسط دیگر تروریست به راحتی دست انداخته می شود و یا صحنه ای را به یاد بیاورید که به دستور سرکرده تیم قصد چک کردن بدن جسد زنی را دارد و همچنین او همان جوانیست که در طی فیلم به راحتی هر چه تمام تر جان ده ها انسان را می گیرد.

مساله اول و آخر بشر ، آموزش است. در طول فیلم بار ها این کلمه را می شنویم. پدر خطاب به پسر تروریست خود: “عمران آموزش هات چطور پیش می ره؟” سرکرده تیم خطاب به تروریستها “آموزش ها و تمریناتون رو به خاطر بیارید”

آنچه می بینیم، می‌خوانیم و تجربه می کنیم اتفاقاتی است نظیر حادثه ای که در سال 2008 در بمبئی اتفاق می افتد. تندروی و جهالت در هر فرقه و مکتبی باعث بروز زشتی ها و حوادث ناگوار می شود. حدود 190 زن و مرد، پیر و جوان و خردسال و  نوزاد ، قربانی چند جوان تندروی به اصطلاح مسلمان شدند که‌ می خواستند با پاک کردن زمین به بهشت بروند. گاهی می بایست عقیده را تنها یک امر قلبی باقی نگه داشت تا انسان ها بتوانند فارغ از دین و مذهب شان زیر چتر قانونی برآمده از ارزش های اخلاقی در کنار هم زندگی کنند.

زندگی ارزشمندترین دارایی زندگیست

زندگی یکی از مهمترین چیزهایی است که ما انسان ها داریم اما گاها احساس می کنیم که می تونیم این دارایی مهم خود را به خطر بیندازیم تا از زندگی سایر انسان ها حفاظت کنیم. گاها هم حاضر میشیم همین دارایی را به خطر بیندازیم تا زندگی سایر انسان ها را ازشون بگیریم. در فیلم ، زهرا کاشانی یک ایرانی ثروتمند است.

او تا مرز کشته شدن پیش می رود و مخاطب به خوبی با او همراه می شود اما به خاطر مسلمان بودنش از مرگ توسط تروریست ها نجات پیدا می کند. چرا گاها انسان ها حاضر می شوند  از جان خودشان بگذرند تا یکی دیگر را نجات دهند؟ این عمل در ذات انسان است یا عملی است لذت بخش یا …..؟

اما چی میشه که انسان تروریست میشه؟ خشم های فروخفته، انسان هایی به خاطر زبان دین یا ملیت شان تحقیر شدند. انسان هایی که مورد ظلم قرار گرفته اند یا انسان هایی که در فقر دست و پا زندند و همزمان زندگی ثروتمندان آن چنانی را دیدند و نژادپرستان دست راستی که تحمل دیدن غیر خود را ندارند می توانند بالقوه آماده کارهای تروریستی بشوند. ترور در ابتدا از طرف افراد ضعیف بر علیه انسان های قوی (سیاستمداران، ثروتمندان و غیره) انجام میشد که به نوعی انتقام طبقه ضعیف از قوی به شمار می رفت.

اما به مرور زمان انسان های قدرتمند یاد گرفتند به خوبی از خود در مقابل این نوع حملات محافظت کنند و ترورها از ترور شخصیت های سیاسی و قدرتمند به ترور انسان های عادی هم مذهب یا هم ملیت انسان های قدرتمند تنزل پیدا کرد. به راستی اگر دنیای ما بخواهد از شر تروریسم و پیامد های آن راحت بشود ، باید زمینه های تبعیض و تحقیر انسان ها را از بین ببرد.

نقل یکی از دوستان در مورد فیلم هتل بمبئی

دیدن فیلم هتل بمبئی در کنار جنبه های سیاسی و هیجانی اش ، می تواند خاطرات تلخی را به یاد من بیاورد … زمانی که حوادث تروریستی بمبئی اتفاق افتاد حدود دو ماهی بود که در هند زندگی می‌کردم، هیچ‌وقت اضطراب و نگرانی ‌مردم در آن روزها را از یاد نمی برم… دوستان هندو‌ و مسیحی بارها از من بعنوان یک‌مسلمان می پرسیدند: این‌چه دینیست که به شما اجازه می دهد اینطور به راحتی آدم های بی گناه را بکشید؟

ساعت ها طول می کشید تا توجیه شان ‌کنم‌ که اینها آلت دست بازی های سیاسی اند و اعمالشان نه تنها هیچ ربطی به اسلام ‌ندارد بلکه کاملا خلاف آموزه های اسلامیست…به یاد می آورم یکی از دلایل مورد استنادم آیه ۳۲ سوره مائده بود (هر کس نفسی را بدون حق و یا بی‌آنکه فساد و فتنه‌ای در زمین کرده بکشد مثل آن باشد که همه مردم را کشته، و هر کس نفسی را حیات بخشد مثل آن است که همه مردم را حیات بخشیده)

با توجه به آشنایی هندی ها با واقعه عاشورا گاها به داستان مسلم اشاره کرده و می‌گفتم: اگر ترور در اسلام‌کوچکترین جایگاه و توجیهی داشت، کشتن ابن زیاد در خانه هانی توسط مسلم از همه موجه تر می بود که اگر این اتفاق می افتاد شاید تاریخ اسلام و دنیا تغییر می کرد، اما همین که مسلم‌حاضر نشد ابن زیاد را در خانه هانی به قتل برساند، نشان از آن دارد که ترور در اسلام‌ با هر انگیزه و هدفی که باشد هیچ‌جایگاه و توجیهی نداشته و قطعا محکوم است…

نکته: هدف از تشکیل گروه های تروریستی که این روزها با نام های اسلامی ظاهر می شوند را می توان در همین‌ سوالی که از من پرسیده می شد جستجو‌ کرد. من مطمئنم این تروریستها حتی یک بار هم قرآن را کامل نخوانده و هیچ دانشی از اسلام و هیچ اطلاعی از تاریخ و سنت پیامبران و بزرگان دین ندارند. و الا می دانستند که اسلام ‌نه تنها در هیچ جا ترور را تایید نکرده بلکه خود قربانی تروریسم است.

جالب است بدانیم صدها سال پیش از آنکه کشورها در قواعد و مقررات داخلی و بین المللی به تقبیح اعمال تروریستی بپردازند، در فقه اسلامی اعمال تروریستی در قالب نام ‌”محاربه” جرم انگاری شده و برای آن مجازات تعیین شده است. از نظر فقه اسلامی محارب کسی است که سلاح خود را آخته و آماده سازد و به ترساندن مردم و سلب امنیت و ایجاد فساد در جامعه اقدام نماید. در نهایت من معتقدم ترور با هر انگیزه و با هر هدفی که باشد در اسلام جایی نداشته و ممنوع و محکوم است.

نویسندگان
محمدرضا خدایی، احسان آریا

---

تریلر و تیزر تبلیغاتی فیلم هتل بمبئی

---

Hotel Mumbai 2018 IMDB

امیدواریم این مطلب براتون مفید واقع شده باشه
حتما در قسمت دیدگاه ، نظرات خودتون رو برای ما و مخاطبای ما کامنت کنید 

همچنین می تونید این مطلب رو از طریق سرویس های اشتراک زیر برای دوستان خود ارسال کنید

---

معرفی برخی از مهم ترین خدمات شرکت فیلمسازی کاتشو :

•  ساخت موشن گرافیک 
•  ساخت فیلم مستند
•  خدمات ویدیو مارکتینگ
•  ساخت فیلم مراسم